Ceny nieruchomości w Polsce rosną w zawrotnym tempie, stawiając nas pod tym względem w czołówce Unii Europejskiej. Szczególnie dotyka to małych mieszkań w dużych miastach. Główne przyczyny? Rosnący popyt, inflacja i wzrost płac, jednak według ekspertów czynników stymulujących jest więcej.

Po łagodnym spowolnieniu wzrostu cen mieszkań w ujęciu r/r w drugiej połowie 2020 (z lokalnymi spadk...

Planowane przez rząd wprowadzenie podatku od hurtowego zakupu mieszkań może obniżyć atrakcyjność inwestycyjną tego segmentu rynku nieruchomości, a w dłuższej perspektywie doprowadzić do ponownego wzrostu cen mieszkań w Polsce, uważają prawnicy międzynarodowej kancelarii prawnej DLA Piper.

Warszawa znalazła się w pierwszej dziesiątce globalnego rankingu miast, w których ceny mieszkań najbardziej wzrosły – wynika z najnowszego Residential Cities Index, opublikowanego przez firmę Knight Frank.

W niektórych miastach ceny mieszkań na rynku wtórnym i pierwotnym są… niemal takie same. Największe różnice sięgające blisko 4 tysięcy złotych za metr kwadratowy mają miejsce w Katowicach oraz w Szczecinie. Za to w Trójmieście, Warszawie czy w Krakowie ceny niemal się zrównały. Jeszcze ciekawsza sytuacja ma miejsce w Rzeszowie, gdzie według informacji NBP ceny transakcyjne w przypadku rynku wtórnego są wyższe niż rynku deweloperskiego.

I kw. 2023 roku na rynku mieszkaniowym cechował powrót trendu wzrostowego cen transakcyjnych na rynku pierwotnym po kilku miesiącach stabilizacji oraz ożywienie akcji kredytowej w segmencie hipotek. Ożywienie sprzedaży w największym stopniu dotyczy rynku pierwotnego, który jest relatywnie częściej wybierany przez kupujących inwestycyjnie. W efekcie oferta rynku pierwotnego istotnie spadła.

Pomimo braku istotnych zmian w dostępności kredytów, wysokiej inflacji i rosnących cen, sprzedaż mieszkań w ostatnim kwartale 2022 r. okazała się lepsza, niż kwartał wcześniej. Wzrost sprzedaży odnotowano na każdym z sześciu głównych rynków i wynosił on średnio 29% kdk.

Duży spadek popytu na kredyt mieszkaniowy jest podręcznikową reakcją rynku na serię silnych podwyżek stóp procentowych rozpoczętą w październiku 2021 roku i powoduje spadek sprzedaży mieszkań. Kończy się okres dynamicznych wzrostów cen mieszkań i w perspektywie najbliższego roku możliwa jest ich korekta. Jednocześnie silny wzrost kosztów budowy przy braku możliwości dalszych podwyżek cen ograniczy nową podaż.

W II kwartale br. na sześciu największych rynkach sprzedano łącznie 9,2 tys. nowych mieszkań, czyli o 11,7% mniej niż w poprzednim kwartale i aż o 53% mniej niż w analogicznym okresie w 2021 r. Spadek sprzedaży jest przede wszystkim wynikiem wyższego oprocentowania kredytów hipotecznych i zaostrzenia zasad oceny zdolności kredytowej. Jak pokazuje raport JLL podsumowujący miniony kwartał, pomimo zmniejszonego zainteresowania zakupem, ceny mieszkań nadal rosły.

W 17 największych miastach (miasta wojewódzkie i Gdynia) ceny mieszkań w ostatnim kwartale wzrosły średnio o 14 proc. w ujęciu r/r. W dwóch miastach z najwyższymi cenami– w Warszawie i w Krakowie – wzrost wyniósł odpowiednio 21 proc. i 26 proc. na rynku wtórnym oraz 17 proc i 27 proc. na rynku pierwotnym. Średnia cena m2 mieszkania w Warszawie wyniosła 17,2 tys. PLN na rynku wtórnym oraz 15,8 tys. PLN na rynku pierwotnym, a w Krakowie 15,5 tys. PLN na rynku wtórnym oraz 15,1 PLN na rynku pierwotnym. To najważniejsze dane z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Analiza rynku mieszkaniowego. IV kwartał 2023”.

Pierwsza połowa 2023 roku przyniosła ogromną zmianę na pierwotnym rynku mieszkaniowym. Wystarczyła najpierw sama zapowiedź, a później szybkie uchwalenie ustawy wprowadzającej nowy program mieszkaniowy, aby sprzedaż wróciła do poziomu z II poł. 2021 r.

Wzrost cen mieszkań wyhamowuje. Jednak rynek zbyt długo był bardzo niestabilny i deweloperzy w koszty inwestycji wkalkulowują ryzyka kolejnych destabilizacji. Od 1 sierpnia będzie obowiązywać rozporządzenie, które podniesie koszty inwestycyjne.

Gwałtowny wzrost popytu, a w konsekwencji wzrost cen mieszkań – to pierwsze, zauważalne efekty wejścia w życie rządowego programu Bezpieczny Kredyt 2%. Kto zyska, a kto straci na tym programie i jaki długofalowo będzie jego wpływ na cały rynek nieruchomości?

Według wstępnych szacunków opartych na danych PKO Banku Polskiego średnia cena transakcyjna mkw. mieszkania na rynku pierwotnym w 6 największych miastach w IV kwartale 2022 roku spadła o 1,0% q/q i wzrosła o 4,7% r/r wobec wzrostu o 10,0% r/r w III kw. 2022 r. W pozostałych 10 miastach wojewódzkich cena wzrosła o 7,7% q/q i 8,5% r/r wobec wzrostu o 2,8% r/r w III kw. 2022 roku. Zaskakująco silny wzrost cen w przypadku mniejszych miast może wynikać ze słabej jakości danych w związku z niską transakcyjnością tych rynków.

PKO Bank Polski przedstawił cykliczny raport dotyczący aktualnej sytuacji na rynku mieszkaniowym (rynek pierwotny) w Polsce. Jak czytamy w raporcie, sprzedaż nowych kredytów mieszkaniowych wg danych Związku Banków Polskich w I kw. 2024 r. wyniosła 26,9 mld zł (259% r/r; -4% kw./kw.), udzielono 64,5 tys. kredytów (193% r/r; -6% kw./kw.). Wyniki I kw. 2024 r. są nieco słabsze niż w IV kw. 2023 r., ale w dalszym ciągu należą do najwyższych na tle ostatnich lat. Są zbliżone do rekordowego IV kw. 2023 (efekt programu BK2%) czy 3q21 (szczyt ostatniego boomu mieszkaniowego).

W styczniu 2023 roku odnotowano pozytywne zjawisko na rynku mieszkaniowym. Według wstępnych danych, oddano do użytkowania 18,2 tys. mieszkań, co stanowi wzrost o 9,1% w porównaniu z analogicznym miesiącem w 2022 roku. Warto jednak zaznaczyć, że liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym, spadła, co może mieć wpływ na sytuację w przyszłości.

Ponad 28 mld zł kredytów mieszkaniowych wypłacono w IV kw. 2023 r. To rekordowe wolumeny od dawna nie widziane na rynku. Siłą napędową wzmożonej akcji kredytowej stał się Bezpieczny Kredyt 2%. Jest on też w dużej mierze odpowiedzialny za wzrosty cen mieszkań.

To jeszcze nie koniec wzrostów cen – taką tezą ekonomiści Banku Pekao S.A. rozpoczynają swój najnowszy raport specjalny dotyczący krajowego rynku nieruchomości. W pierwszej połowie ub.r. nożyce cen mieszkań między Polską a UE zaczęły się rozwierać i podczas gdy europejski indeks cen mieszkań wszedł w deflację, ceny nad Wisłą odbiły i zaczęły rosnąć w coraz szybszym tempie.

Lepszy wynik sprzedaży został uzyskany głównie dzięki nabywcom gotówkowym. W całym 2022 liczba sprzedanych mieszkań spadła do 35 tys., prawie o połowę w porównaniu z rekordowym 2021. Liczba mieszkań wprowadzonych do sprzedaży w 6 aglomeracjach w 4q22 wyniosła ok. 6,8 tys. (-53% r/r).

Ponad 10 tysięcy złotych za metr mieszkania w Warszawie, Krakowie czy Gdańsku to już standard – sugerują dane NBP. W perspektywie ostatnich kilkunastu lat stawki w miastach wojewódzkich podwoiły się. Mimo tego w ujęciu realnym ceny nie są wcale rekordowo wysokie. Patrząc na rosnące ceny zapominamy często o tym, że w ostatnich latach pieniądze wyraźnie straciły na wartości, a wynagrodzenia mocno wzrosły.